Θάνος Πλεύρης Δικηγόρος, ΔΝ LL.M, νομικός σύμβουλος Υπουργού Υγείας
Στα θέματα υγείας, επειδή ακριβώς πρόκειται για ένα ευαίσθητο για τον πολίτη αγαθό, κάθε συζήτηση για έλεγχο ή περιορισμό της δαπάνης, φαντάζει ως μείωση των υπηρεσιών υγεία και επομένως συχνά σε επικοινωνιακό επίπεδο κατακρίνεται. Σε αυτό συντελούν συχνά και η πρόθεση οργανωμένων είτε συνδικαλιστικών συντεχνιών είτε συμφερόντων που γνωρίζουν ότι ο έλεγχος αυτής της δαπάνης θα μειώσει αισθητά τα κέρδη τους. Π.χ σήμερα μπορεί να διαμαρτύρεται το σύνολο της Φαρμακοβιομηχανίας ότι τα 2 δις ευρώ για την υγεία είναι λίγα, αλλά αντίστοιχα την εποχή που η δαπάνη ήταν κοντά στα 6 δις δε διαμαρτυρόταν ότι ήταν μεγάλη.
Η πολιτική ηγεσία οφείλει να σέβεται τα χρήματα του Έλληνα πολίτη διότι εκτός από ασθενής είναι και φορολογούμενος. Ο έλεγχος της δαπάνης δεν είναι σε βάρος της ποιότητας. Αντιθέτως απελευθερώνει πόρους που σπαταλούνταν υπέρ αυτών που τους έχουν πραγματικά ανάγκη. Έτσι μπορούν να απελευθερωθούν χρήματα για νέες θεραπείες κ.λπ.
Προκειμένου να ελέγξουμε τη δαπάνη προς τους παρόχους θα πρέπει να πάρουμε μια γενναία απόφαση που συνδέεται με ποιους παρόχους θα συμβάλλεται ο ΕΟΠΥΥ. Σήμερα επικρατεί μια αντίληψη ότι ο ΕΟΠΥΥ πρέπει να συμβάλλεται με τους πάντες, κάθε κλινική και διαγνωστικό εργαστήριο, που εμφανίζεται παρέχοντας μια συγκεκριμένη τιμή. Με αυτόν τον τρόπο στην πραγματικότητα αποδεχόμαστε ότι ο ΕΟΠΥΥ λειτουργεί ως οργανισμός που συντηρεί τον καθένα που με οποιονδήποτε τρόπο αποφασίζει να δραστηριοποιηθεί στον χώρο της υγείας. Το αποτέλεσμα είναι να μην μπορούμε να πετύχουμε μείωση των δαπανών, πράγμα που θα συνέβαινε εάν ακολουθούσαμε διαγωνιστικές διαδικασίες και συμβαλλόμασταν μόνο με όσους προσέφεραν τις καλύτερες τιμές και αντίστοιχα είχαν και τις καλύτερες υποδομές.
Κάτι τέτοιο σημαίνει ότι ο ΕΟΠΥΥ θα αποφάσιζε να λειτουργήσει όπως η κάθε ασφαλιστική εταιρεία. Θα συμβαλλόταν με όσους παρείχαν υψηλού επιπέδου υπηρεσίες σε χαμηλές τιμές. Σε αυτήν την περίπτωση δε θα υπήρχε θέμα κλειστού ατομικού προϋπολογισμού, clawbackκλπ, αλλά θα αποδεχόμασταν ότι πολλά κυρίως μικρά διαγνωστικά ή κλινικές που ζουν αποκλειστικά από αυτήν του σοβιετικού τύπου προσέγγιση ότι μοιράζουμε σε όλους όλα θα έκλειναν. Ο ασφαλισμένος ωστόσο θα κέρδιζε διότι θα επισκεπτόταν παρόχους που θα παρείχαν υψηλού επιπέδου υπηρεσίες σε πολύ καλύτερες τιμές.
Τους ιδιωτικούς αυτούς παρόχους οφείλει ο ΕΟΠΥΥ να ελέγχει με επιτόπιους (realtime) ελέγχους. Η χρησιμοποίηση ελεγκτικών εταιρειών για τον έλεγχο του έτους 2013 έφερε αποτελέσματα και προτείνει κόψιμο για τις παροχές κλειστής νοσηλείας περί των 41 εκ ευρώ, πολύ περισσότερα από ότι μέχρι σήμερα έκοβε ο έλεγχος των δημοσίων δομών. Το εγχείρημα των ελεγκτικών ιδιωτικών εταιρειών έφερε αποτέλεσμα προς όφελος του δημοσίου, παρά τις κραυγές ότι οι ιδιώτες δε μπορούν να ελέγξουν ιδιώτες. Ο realtimeέλεγχος είναι επιβέβλημένος και σίγουρα θα επιφέρει και καλύτερα αποτελέσματα. Σημειωτέον ο realtimeέλεγχος με ιδιωτικές εταιρείες θα πρέπει να επεκταθεί και στα νοσοκομεία του ΕΣΥ, διότι με αυτόν τον τρόπο θα υπάρξει και τρομακτική μείωση της σπατάλης που παρατηρείται στα δημόσια νοσοκομεία είτε από έλλειψη οργάνωσης είτε για άλλους ύποπτους λόγους.
Τέλος θα πρέπει να μη διστάσει η πολιτική ηγεσία και να εξετάσει το περαιτέρω άνοιγμα των υπηρεσιών του συστήματος υγείας στους ιδιώτες. Οι διαγνωστικές εξετάσεις του νεοσύστατου ΠΕΔΥ αλλά και νοσοκομείων του ΕΣΥ μπορούν να δοθούν με διαγωνιστικές διαδικασίες σε ιδιωτικούς παρόχους. Το κόστος σε αυτήν την περίπτωση θα είναι πολύ μικρότερο από ότι στοιχίζει σήμερα στο δημόσιο και η παροχή θα κινείται σε πολύ υψηλό επίπεδο. Στο σοβιετικό φόβο περί ιδιωτικοποιήσεως της υγείας η απάντηση είναι απλή: Το κράτος οφείλει να παρέχει τις κατάλληλες υπηρεσίες υγείας στον πολίτη στην καλύτερη δυνατή τιμή. Εάν αυτό μπορεί να το υποστηρίξει και η ιδιωτική πρωτοβουλία δεν πρέπει να διστάσουμε να το πραγματοποιήσουμε.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, δηλαδή του περιορισμού των συμβεβλημένων με αμιγώς αντικειμενικά κριτήρια, των ελέγχων από ελεγκτικές εταιρείες και των διαγωνιστικών διαδικασιών σε σειρά υπηρεσιών τα χρήματα που δίνουμε στους παρόχους για την υγεία θα φθάνουν και θα περισσεύουν, χωρίς την ανάγκη clawbackκαι ατομικών προϋπολογισμών.
